Leonardo DiCaprio wcale nie nienawidzi Scorsese. Taylor Swift nie ogłosiła, że jest w ciąży. Tom Holland jest jak najbardziej żywy.
No, chyba że czytasz fake newsy.
W związku z wysypem nierzetelnych źródeł informacji postanowiliśmy wypisać nazwiska celebrytów, którzy byli najbardziej kojarzeni z fake newsami w 2022 roku.
Czym dokładnie są fake newsy?
Fake news (ang. fałszywe wiadomości) to sfabrykowana informacja, która jest rozpowszechniana wyłącznie w celu oszukania czytelników. Odbiorcy mają uwierzyć, że informacja ta jest dokładnym odzwierciedleniem pewnych wydarzeń. Dzięki mediom społecznościowym fake newsy mogą rozprzestrzeniać się z błyskawiczną prędkością.
[Między innymi dlatego warto mieć dostęp do wszystkich informacji. Pobranie VPN pozwoli Ci się przebić przez cenzurę.]
Jednak powody, dla których fraza „fake news” pojawia się w sieci, mogą być bardzo różne. Może pojawić się w odniesieniu do wiadomości lub obserwacji, która jest przedmiotem sporu. To równie dobrze może być też po prostu żart. Nie powinniśmy zakładać, że każda wzmianka o fake newsach rzeczywiście dotyczy celowego oszustwa.
20 celebrytów najbardziej kojarzonych z fake newsami w 2022 r.
Na platformie Linkfluence, specjalizującej się w monitorowaniu konwersacji online, odkryliśmy, którzy celebryci, politycy i inne osoby publiczne byli najczęściej powiązani w mediach społecznościowych z frazą „fake news”.
Podczas gdy bycie kojarzonym z fake newsami wiąże się z byciem sławnym – czasami nawet z korzyścią dla celebrytów, którzy szukają rozgłosu i uwagi – najczęściej stawia ich to w negatywnym świetle.
Oto niektóre z naszych ustaleń, w tym liczba osób narażonych na fakenewsowe posty o wspomnianych gwiazdach. Liczbę tę będziemy nazywać „zasięgiem”, aby wykazać, ile osób dosięgnęły fake newsy poprzez posty, re-posty, itp.
Życie miłosne i fortuna napędza fake newsy
Rozgrywający Tampa Bay Buccaneers, Tom Brady, może i jest jedną z największych gwiazd sportu w USA, ale prawdopodobnie ludzie bardziej kojarzą go z małżeństwem z brazylijską supermodelką, Gisele Bündchen. Brady wychodzi na prowadzenie z imponującym zasięgiem 72 444 290 osób widzących wspominające go posty z frazą „fake news” od stycznia do października 2022 roku, czyli w analizowanym okresie. Za nim plasuje się były zawodnik sportów walki, komik i kontrowersyjny gospodarz podcastu, Joe Rogan (39 276 532) oraz najbogatszy człowiek na świecie i nowy właściciel Twittera, Elon Musk (26 660 800).
Jeśli chodzi o takich celebrytów jak Beyonce, Johnny Depp i Kim Kardashian (top 15), to jasne, że ich życie miłosne i fortuna to główne czynniki napędzające fake newsy. Przyjrzyjmy się gwiazdom uczestniczącym w najsłynniejszych fałszywych historiach.
Tom Holland na czwartym miejscu, a za nim Kanye West
Czwarte miejsce na liście zajmuje gwiazda Spider-Mana, Tom Holland. W 2022 roku wokół angielskiego aktora krążyło mnóstwo plotek – zwłaszcza w kontekście jego związku z dziewczyną i główną aktorką w Spider-Manie, Zendayą. Para postanowiła aktywnie unikać światła reflektorów, co doprowadziło do spekulacji, że ze sobą zerwali.
Warto również wspomnieć o bardziej dziwacznym fake newsie, według którego Holland miał rzekomo zamarznąć na śmierć po wpadnięciu do studni w lipcu tego roku. O ile sam fakt zamarznięcia jest oczywiście nieprawdziwy, to prędkość, z jaką rozprzestrzeniła się ta plotka, potwierdza, jak łatwo jest tworzyć fake newsy.
Trudno się dziwić, że Kanye West zajął piąte miejsce pod względem kojarzenia z fake newsami. Raper i projektant mody spotkał się z krytyką za antysemickie komentarze i głoszenie teorii spiskowych.
Chociaż wiadomości branżowe dotyczące Leonardo DiCaprio zachowały w tym roku stosunkowo spokojne tempo, jego życie prywatne zdominowało nagłówki gazet po tym, jak zerwał ze swoją dziewczyną (modelką) zaledwie kilka tygodni po jej 25. urodzinach. To najprawdopodobniej przyczyniło się do tego, że aktor zajął szóste miejsce pod względem fakenewsowych postów.
Na siódmym miejscu w rankingu fake newsów znalazła się Shakira – pewnie z powodu jej rozstania z legendą hiszpańskiej piłki nożnej, Gerardem Piqué.
Jeśli dodamy do tego niedawne zarzuty o oszustwo podatkowe, które ciążą na kolumbijskiej piosenkarce, możemy się spodziewać, że fake newsy dotyczące Shakiry będą się rozprzestrzeniać aż do 2023 roku.
Will Smith (aktor) oraz Rihanna i Taylor Swift (piosenkarki) zajmują ostatnie trzy miejsca na naszej liście top 10. Smith spoliczkował Chrisa Rocka na gali Oscarów, a Rihanna urodziła swoje pierwsze dziecko, co prawdopodobnie stało się źródłem inspiracji dla dezinformacji, a przynajmniej wywołało falę pytań. Swift, w międzyczasie, nadal figurowała jako największą gwiazda popu na świecie, więc wszystko, co jej dotyczyło, napędzało fake newsy – od używania prywatnego odrzutowca po komentarze na temat tego, czy sama pisze swoje piosenki.
Politycy związanie z fake newsami
Kiedyś uznawaliśmy je za szanowane źródła prawdy, teraz kwestionujemy każde ich słowo. Chodzi o media i to, co mówią politycy. Im bardziej spolaryzowane stało się społeczeństwo, tym bardziej termin „fake news” stał się chętniej używany przez każdą ze stron.
W tym roku szczególnie czterech amerykańskich polityków było kojarzonych z frazą „fake news”.
Donald Trump podczas swojej prezydentury z pewnością spopularyzował pojęcie fake newsów, więc nikogo nie powinien dziwić fakt, że to właśnie on zajmuje zaszczytne pierwsze miejsce na liście polityków, którzy są najbardziej kojarzeni z tym terminem. Z badań wynika, że 191 305 451 osób zetknęło się z fakenewsowymi postami skupionymi wokół byłego prezydenta.
Następny na liście jest obecny prezydent USA, Joe Biden, którego posty związane z fake newsami trafiły do 50 731 691 osób.
Barack Obama i Liz Cheney zajęli odpowiednio trzecie i czwarte miejsce pod względem zasięgu postów wymieniających ich nazwiska oraz termin „fake news”.
Dlaczego fake newsy są szkodliwe?
Fake newsy utrudniają odkrycie prawdy. Podczas gdy niektóre fałszywe informacje są pozornie nieszkodliwe, a nawet można je zignorować i potraktować jako bezpodstawne plotki, inne mogą być szkodliwe, złośliwe, a nawet niebezpieczne nie tylko dla osób, których dotyczą, ale również dla tych, którzy uznali dany fake news za fakt.
Oto kilka z negatywnych konsekwencji powstających w wyniku szybkiego rozprzestrzeniania się fake newsów w sieci:
- Tworzą nieufność w społeczeństwie: fake newsy sprawiają, że ludzie tracą wiarę w tradycyjne źródła prawdy, takie jak media informacyjne i władze rządowe. Co więcej, w ten sposób ludzie są bardziej podatni na przyjmowanie teorii spiskowych.
- Zmieniają percepcję: fake newsy można łatwo pomylić z rzeczywistością, co może negatywnie wpłynąć na postrzeganie osób publicznych, celebrytów i różnych wydarzeń. Może to także powodować zamieszanie i nieporozumienia wokół ważnych kwestii społecznych i politycznych.
- Wypaczają przekonania: jednym z głównych powodów tworzenia fake newsów jest zmiana przekonań ludzi. Jeśli wpadniesz w pułapkę wiary w fake newsy, Twoje decyzje będą prawdopodobnie napędzane przez czyjąś agendę.
- Rozprzestrzeniają fałszywą lub zdyskredytowaną naukę: chociażby podczas pandemii Covid-19 przekonaliśmy się, że fake newsy mogą bardzo wpływać na zdrowie publiczne.
- Potrafią stwarzać realne zagrożenie: jeśli prywatne informacje na temat danej osoby (np. miejsce pracy lub adres domowy) wyciekną wraz z fake newsami, może to narazić ją na realne niebezpieczeństwo.
Jak rozpoznawać fake newsy
Ponieważ fake newsy są często rozpowszechniane przez fałszywe strony internetowe (które wyglądają jak prawdziwe), a potem udostępniane na znanych portalach społecznościowych, łatwo jest paść ich ofiarą. Wystarczy spontaniczny retweet albo szybkie udostępnienie posta, żeby nieumyślnie przyczynić się do szerzenia dezinformacji.
Oto sześć wskazówek, które pomogą Ci identyfikować fake newsy. Po tej lekturze pomyślisz dwa razy, zanim coś udostępnisz.
Zadawaj pytania
Kiedy znajdziesz w sieci soczystą lub szokującą informację, zanim klikniesz „Udostępnij”, zadaj sobie następujące pytania, aby upewnić się, że nie rozpowszechniasz fake newsów:
- Kto/jaka organizacja rozpowszechnia tę informację?
- Czy ta informacja może być stronnicza?
- Czy mam wystarczającą pewność, że ta informacja jest potwierdzona?
- Czy ta informacja pasuje do danej osoby lub poprzednich wiadomości na jej temat?
Twórcy fake newsów polegają na ludziach, którzy udostępniają ich nieprawdziwe wiadomości. Jeśli nie masz pewności, czy dana informacja jest autentyczna, zachowaj ostrożność i nie udostępniaj jej. Jeśli informacja jest prawdziwa i warta uwagi, bardziej wiarygodne źródła w końcu ją podchwycą.
Nie polegaj wyłącznie na mediach społecznościowych
Warto być zawsze na bieżąco, ale zbyt wiele osób uznaje media społecznościowe jako jedyne źródło informacji.
Mimo że legalne instytucje udostępniają wiarygodne informacje na swoich stronach, platformy społecznościowe stały się wylęgarnią dezinformacji, a fake newsy są rozpowszechniane na wielu profilach.
Jeśli znajdziesz ciekawą informację w mediach społecznościowych, porównaj ją najpierw z zaufanym źródłem, aby potwierdzić jej autentyczność.
Weryfikuj źródło
Nigdy nie bierz tego, co czytasz w sieci, za wartość nominalną. Sprawdź dwukrotnie źródło, upewniając się, czy inne media poruszają ten sam temat.
Na przykład, jeśli czytasz, że pewien celebryta jest popularny na Twitterze za rzekome rasistowskie uwagi, wygoogluj, czy renomowane źródło informacji również o tym pisze. Jeśli nie możesz znaleźć żadnych dodatkowych informacji poza tym, co jest na Twitterze, te zarzuty są prawdopodobnie fałszywe.
Czytaj komentarze
Linki i komentarze zamieszczane w odpowiedzi na newsy mogą być czasem automatycznie generowane przez boty lub osoby mające za zadanie szerzenie dezinformacji. Z drugiej strony, mogą też ujawniać prawdę. Przyjrzyj się komentarzom i zdecyduj, czy wypowiedzi internautów nie są stronnicze.
Skorzystaj z serwisu typu fact-checking
Istnieje wiele stron internetowych oferujących usługi weryfikacji faktów (zarówno politycznych, jak i niepolitycznych). Najbardziej znane z nich to factcheck.org, Snopes i PolitiFact. Jednakże, nawet jeśli korzystasz z serwisu sprawdzającego fakty, ważne jest, aby zadać sobie pytanie: czy te ustalenia nie są stronnicze?
Metodologia
W tym badaniu przyjrzeliśmy się najczęściej wyszukiwanym w sieci celebrytom, wykorzystując dane z serwisów społecznościowych, aby dowiedzieć się, jak często ich nazwisko było powiązane z frazą „fake news” w okresie od stycznia do października 2022 roku. Następnie uszeregowaliśmy celebrytów na podstawie kilku czynników, w tym liczby postów, repostów, wyświetleń i interakcji.
